Skip to content

Getijdengebed: dialoog tussen God en mens

“Gij kroont de dagen en de jaren met uw goedheid”

De tijd van de christen wordt niet enkel geritmeerd en geheiligd door de heilige en wijze afwisseling van zon- en weekdagen. De traditie van de Kerk kent een nog veel intensiever ‘bewonen van de tijd’: de liturgie van de uren en van het liturgisch jaar. Niet alleen de week moet aan God gewijd worden, maar ook het hele jaar en zelfs elk uur van de dag. Immers wie liefheeft, kan zelfs niet één moment rusten van beminnen.

Het getijdengebed is die onmisbare ring, waarin de diamant van de eucharistie eerst tot zijn volle recht kan komen. Vanouds wordt de mis gevat in het officie zoals een zegel in de ring. De kloosters en abdijen hebben het getijdengebed behouden en niet enkel zij. Het gebed der uren vindt meer en meer zijn weg, ook buiten de kloostermuren in allerhande bijeenkomsten en zelfs in de gezinnen. Ieder, die zich wil laten dragen door het ritme van dit gebed, kan de getijden bidden. De dragers van het getijdengebed zijn immers noch de clerus noch de religieuzen, maar het hele volk van God, zegt het Tweede Vaticaans Concilie.

Iedere gebedsdienst heeft een eigen tijd, een eigen karakter en een vaste orde van dienst. Er zijn minimaal vijf gebedsdiensten per dag.


Metten
Lauden
Middagdienst
Vespers
Completen


In het hart van het getijdengebed staan de gezongen psalmen. Hoe oud ze ook zijn, ze bezingen vreugde en verdriet, goed en kwaad, wanhoop en vertrouwen van mensen van alle tijden en plaatsen. Door alles heen spreekt het geloof in God.
God wordt inderdaad geloofd de hele wijzer rond en op vele plaatsen en manieren.

Zoals de dag geheiligd wordt door gebed, zo ook het hele jaar. De liturgische cyclus volgt de hele kringloop van de mysteries van onze verlossing: vanaf de profeten die de Messias aankondigen in de advent, over de geboorte en openbaringscyclus, over lijden, dood en verrijzenis, Pinksteren en de eerste Kerk tot aan de terugkeer van Christus en de voleinding van de wereld. Zo wordt de integrale tijd van dag en jaar aan God teruggegeven: hij is van Hem. Want Hij is “de alfa en de omega, begin en einde”.

Aan Hem behoren tijd en eeuwigheid!

Metten

De Metten, ook wel lezingendienst genoemd, wordt gebeden om 4-5 uur in de ochtend.

Het is het eerste officie van de hele dag, vooral in abdijen en kloosters. Daar neemt men naar de letter wat Jezus tot zijn leerlingen zei in het uur van de bekoring in de Olijfhof: “Waakt en bidt…” (Mt 26, 41). Dit gebedsuur van de metten is hoofdzakelijk meditatief. De psalmen spreken er van Gods grote daden, van zijn wijsheid en zijn goedheid. Er wordt gelezen uit de Schrift en uit de geestelijke literatuur doorheen de eeuwen. De lezingendienst is zo de dagelijkse portie voedsel voor het innerlijk leven van de christen, volgens een bedacht dieet: een mengeling van lyriek, meditatie, gebed, lofspraak en onderricht.

De metten is als volgt opgebouwd:

een hymne,
drie psalmen met antifonen,
twee lezingen met beurtzang: een schriftlezing uit de eigen teksten van de liturgische tijd, een tweede lezing ontleend aan de geschriften van de Vaders of kerkelijke schrijvers.
een lofzang,
afsluitend gebed.

Lauden

De Lauden, ook wel morgengebed genoemd, wordt gebeden om 7-8 uur in de ochtend.

De lauden (lofgebed) is pure lofspraak. Ze is de eerste beweging van het hart en van de geest, vooraleer de mens aan zijn dagtaak begint. “De lofspraak aan God”, zegt Basilius, “is er om aan God de eerste beweging van onze ziel en onze geest toe te wijden, opdat we niets zouden ondernemen vooraleer we vreugde hebben geput uit het denken aan God. Zo staat trouwens geschreven: ‘Ik heb aan God gedacht en het was me een vreugde’.”
Bij het opkomen van de zon gaan de gedachten van de Kerk naar de zon die Christus is. Daarom zingt ze ook altijd Zacharias’ lofzang: “De opgaande Zon die verschijnt aan hen die in het duister en de schaduw van de dood zijn gezeten.” (Lc. 1, 78-79)

De lauden is als volgt opgebouwd:

een hymne,
twee psalmen met antifonen,
een lofzang uit het oude testament met antifoon,
korte schriftlezing,
beurtzang,
de lofzang van Zacharias met antifoon,
slotgebeden.

Middagdienst

De Kerk volgt de dag door het ritme van het klimmen en het dalen van de zon maar evenzeer door het ritme van Gods intreden in de tijd. Om 9 uur kwam de heilige Geest op Pinksteren (Hnd. 2, 15). Om 12 uur werd de Heer gekruisigd en om 15 uur is Hij gestorven. Met drie psalmen, een kort stukje uit de Schrift en een gebed dat veelal zinspeelt op die drie uren, wordt de geest van de mens terug naar God geleid temidden van de vele beslommeringen en het werk van de dag.

In enkele kloosters worden deze tijden afzonderlijk gebeden; deze diensten heten dan resp. Terts, Sext, Noon.

De middagdienst is als volgt opgebouwd:

een hymne,
drie psalmen met antifonen,
korte schriftlezing met vers,
afsluitend gebed.

Vespers

De vespers, ook wel avondgebed genoemd, wordt gebeden om 17-18 uur.

Als de dag ten einde loopt, breekt de tijd aan van de dankzegging voor alles wat God ons die dag gegeven heeft en voor al het goede dat we in zijn naam hebben mogen doen. Zoals de wierook bij het avondoffer in de tempel, stijgt ook nu het gebed van de hele Kerk ten hemel. Omdat dit avondgebed in de eerste plaats gedacht is als een gebed van het hele kerkvolk, zijn hiervoor vaak de mooiste en de meest toegankelijke psalmen uitgekozen. Daarbij komt telkens nog een lyrisch stuk uit het nieuwe testament: een voorbeeld van het christelijk bidden in de eerste Kerk.

De vespers is als volgt opgebouwd:

een hymne,
twee psalmen met antifonen,
een lofzang uit het nieuwe testament met antifoon,
een korte schriftlezing,
beurtzang,
de lofzang van Maria (magnificat) met antifoon,
slotgebeden.

Completen

De completen, ook wel dagsluiting genoemd, wordt gebeden om 20-21 uur.

Het woord wil zeggen: voltooiing. De completen maken de kringloop van het dagelijks kerkelijk bidden vol. Ze zijn een parel van rust en uitdrukking van een grote gebedsintimiteit met God. We kijken even terug naar de dag en naar wat goed en minder goed was. Monniken zingen altijd dezelfde psalmen van rust en overgave. Vooral psalm 4 en 91 “Vredig leg ik mij neer en ik slaap al..” (Ps 4, 9). – “Onder de schaduw van de Allerhoogste…” (Ps 91, 1).
De completen nemen ook elke avond het lied van Simeon in de mond: “Heer, laat nu uw dienaar in vrede heengaan… mijn ogen hebben uw heil aanschouwd…” (Lc. 2, 29). En de dag sluit af met de Mariahymne, een laatste blik op Maria, beeld en belofte van ons heil.

De completen is als volgt opgebouwd:

gewetensonderzoek,
een hymne,
een psalm met antifoon,
korte schriftlezing,
beurtzang,
de lofzang van Simeon met antifoon,
afsluitend gebed,
aanroeping van Maria.

Bidden met digitale hulpmiddelen

Naast het bidden met een boek zijn er tegenwoordig uiteraard ook digitale hulpmiddelen. De teksten van het getijdengebed zijn namelijk beschikbaar via een website en via een app.

De app bevat het officiële Getijdengebed in het Nederlands inclusief de eigen teksten voor Nederland en Vlaanderen. Terwijl u bidt worden de gebeden voor de komende tijd alvast ingeladen, zodat u ook kunt bidden als u even geen verbinding heeft.

Deze app heeft vele extra’s die het bidden aangenamer maken:

  • Geen geblader meer in het Getijdenboek tijdens het gebed.
  • Automatische keuze van de gebeden gebaseerd op uw GPS locatie.
  • Opgave van de voorkeur voor het bidden van vrije gedachtenissen.
  • Het scherm schakelt niet automatisch uit tijdens het bidden.
  • De keuze om extra gebeden in te laden op basis van de verbinding: WiFi of mobiel.

Bekijk het filmpje om een indruk te krijgen:

Back To Top