In deze dagen naar Kerstmis toe merk ik dat veel mensen met Kerstmis bezig zijn als iets nostalgisch. Een verhaal van lang geleden geeft ons nu een “warm gevoel”, we praten over licht en vrede, we zoeken familie op en eten samen in een gezellige sfeer. Prima, dat zijn op zich goede dingen, maar waarom zijn die er überhaupt? Het heeft zijn oorsprong in het echte Christelijke Kerstmis, maar is er vaak toch wel ver van afgedreven. Is die nostalgie dan af te wijzen? Nee, maar hoe mooi is het om de oorsprong weer met nieuwe ogen te ontdekken, om te zien wat de echte vreugde is die het feest van Kerstmis ons kan geven!
Het verhaal van Kerstmis, van de geboorte van Jezus Christus, de aanloop en het vervolg, vinden we beschreven in de Evangelies volgens Matteüs en Lucas. In het Evangelie volgens Johannes lezen we natuurlijk ook de proloog, die de Menswording vooral in prachtige theologische termen uiteenzet. In Matteüs en Lucas zien we dat de verhalen elkaar aanvullen. Waar ze op anderen plekken in het Evangelie vaak overlap hebben in verhalen, is daar weinig sprake van bij de Kerstverhalen.
Johannes spreekt in zijn proloog over het Woord dat mens geworden is (Johannes 1, 14). Staan we er wel goed bij stil wat dit betekent? Het Woord, God zelf, is boven alles verheven, is de bron van alles dat bestaat. God in Zijn almacht, alwetendheid, eeuwigheid en eeuwige Liefde wilde tot de mensen naderen. Zo ver was de mens afgedwaald, zover dwalen ook wij af, dat God tot het uiterste ging om tot de mens af te dalen en zo de mensen terug te halen. Het schijnbaar onmogelijk gebeurde toch: God wordt mens. En hoe? Op de meest kleine, nederige en onopvallende manier. In een vergeten hoekje van de wereld, bij een vrij onbekende stad, Jeruzalem. In een heel klein dorpje in de heuvels, in een stal bij de dieren.
Het verhaal dat we lezen bij Lucas in hoofdstuk twee laat het contrast heel sterk zien tussen de keizer, Augustus, en de ware koning, Jezus. De keizer heeft zijn paleis, leger, macht en is in alles voorzien. De ware Koning heeft geen eigen plaats om geboren te worden, lijkt machteloos in doeken gewikkeld, en in alle armoede.
Maar welk leger heeft de kleine en nederige ware Koning?
Een leger van engelen. Als de engel aan de herders verschijnt en het nieuws brengt van de geboorte dan verschijnt er een “hemelse heerschare” die Gods lof zingen. Vanuit het originele Grieks kunnen we het net zo goed hebben over het “hemelse leger” van engelen. Wie is hier dan de ware Koning als een leger van engelen zich laat zien en Gods lof toezingt?
De vreugde van Kerstmis is subtiel en ook diep, als we kijken naar Maria en Jozef die in de kleine en stille gehoorzaamheid Jezus verwelkomen in hun harten en in deze wereld.
De vreugde van Kerstmis wordt groots als we de lofzang van de engelen horen: “Eer aan God in den hoge en vrede op aarde onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft” (Lucas 2, 14). Deze lofzang, die we in de Heilige Mis ook vaak horen, is tweedelig en is tegelijk één geheel.
Hoe essentieel is het dat we eer brengen aan God. Hoe passend is het dat we God eren en aanbidden, dat we God de lof brengen die Hem toekomt. Dat Hij zich zo klein maakt, dat Hij zo ver gaat simpelweg uit de overvloed van Zijn Liefde voor ons, dat Hij uiteindelijk zo ver zal gaan dat Hij zijn leven geeft voor onze verlossing. Het is alleen al passend en rechtvaardig dat wij God loven en eren.
Maar ook is de juiste eer aan God dé manier om ontvankelijk te zijn voor de vrede die Hij aan ons allen wil geven. De vrede op aarde is niet een magisch iets dat zomaar zal komen. De vrede op aarde schenkt God aan allen die daar ontvankelijk voor zijn en actief naar op zoek zijn. De vrede is een vrucht van het brengen van de passende eer aan God. God aanbidden zoals het God toekomt betekent dat God ons ook de genade schenkt om daarvan uit te leven. “Zoekt eerst het Koninkrijk en zijn gerechtigheid: dan zal dat alles u erbij gegeven worden.” (Matteüs 6, 33) God aanbidden zoals het Hem toekomt zal vrucht dragen in onze levens, zal ons de vrede geven. God schept vrede in ons hart en zo kunnen wij een deel zijn van de groei van vrede in de wereld. De vrede die God ons geeft.
Dat is Kerstmis. God aanbidden. God werd mens zo klein en nederig. Komt, laten wij Hem aanbidden. “Wij hebben zijn heerlijkheid aanschouwd, zulk een heerlijkheid als de Eniggeborene van de Vader ontvangt, vol genade en waarheid.” (Johannes 1, 14) Komt, laten wij Hem aanbidden.